Haustferie 2015 i Provence

F

Haustturen i år går til Provence, eit område vi har sykla i tidlegare, men både ruta og selskapet vi kjøper turen gjennom, France Bike, er nytt.

Traseen er Avignon - Arles - Saintes-Marie-de-la-Mer, St. Gilles, Pont du Gard - Uzès - Pont du Gard (sløyfe) - Avignon. Det vil seie at tre monument på UNESCO si verdsarvliste fins på turen: Pavepalasset i Avignon, heile byen Arles med mange manument frå romartida og middelalderen, og aquadukten Pont du Gard.
Blir flott å oppleve dette igjen!

Vi kjem til Avignon med direktefly til Paris, dette blir ein av dei siste turane for direkteruta Stavanger - Paris med Air France. Frå Paris tar vi hurtigtog, TGV, til Avignon. Tre timar frå Paris til Avignon er ikkje verst, det er ganske langt.

Pilfinner og Lille rektor er med, og denne gongen er det ikkje noko GPS-tull, så Pilfinnar vil kunne utfalde seg igjen.

Hotel Bristol ligg i sentrum i Avignon, ein by med 90 000 innbyggarar (300000 med omland). Byen er mest kjend for at han var paveby på 1300-talet, og pavepalasset ruvar godt i bybiletet. At paven flytta frå Roma i ein periode, gjekk sjølvsagt inn i eit spel om makt. Kongen av Frankrike var med, dei rike Tempelriddarane og. 

Denne gongen har me bestilt halvpensjon. Me har gode erfaringar med at operatøren finn restaurantar. Det slo til, No 26 med 11 bord var svært bra, både på mat, miljø og service.

Rundtur Pont du Gard - Uzès 40 km

Hu der hugsar eit bilete av eit flott byggverk frå romartida i geografiboka si frå barneskolen på sekstitalet, og tenkte vel aldri at ho ein gong skulle sykle over brua på biletet! Men slik har det blitt med dei rike nordmennene, dei flaksar rundt i verda og ser det meste.

 - Pont du Gard er bare eit fantastisk byggverk. Lille Rektor og Hu der sykla både fram og tilbake over brua, og fekk med seg både film og multimedieshow med god del opplysningar om bygginga og korleis forholda var då brua blei bygd.

 Viadukten over elva Gard er den største, men bare ein av mange dalpasseringar for den 50 km lange vannrenna som gjekk frå Usèz til Nimes. Vatnet blei ført til Nimes slik at romarane som hadde flytta dit kunne bade, og alle i byen kunne få drikkevatn. Kanalen blei ferdig nokre år før null, og blei brukt i over 500 år. Sjølve Pont du Gard er 360 m lang og 50 m høg. Steinane blei hogde til i området og så heiste på plass. Når siste stein i bogen blei kilt på plass, skulle bogen bere seg sjølv og stillaset under kunne takast bort. Her måtte det reknast og hoggast nøyaktig!

Elles gjekk turen i dag fram og tilbake til Usèz i ei sløyfe, i nordaustskråning til byen og i sørvestskråning frå byen. Det betydde god utsikt over det frodige, bølgande lanskspet med sypressar og vinmarker. Uzès er ein fin by, kjend for å teke imot både jødar og protestantar i tider dei har vore upopulære. Dessutan ein fin by med vakre bygningar og plassar.

Tilbake las Hu det kart, og lokka dei andre inn på ein veg utanom løypa for å unngå trafikk. Den alternative vegen var også merka som sykkelveg. Det gjekk veldig fint ei lita stund, men plutseleg fekk me svaret på kvifor me skulle ha sykla på hovudvegen, det meste av sykkelstien var rast ut, sikkert i ein flaum, og ikkje bygd opp at. Det gjekk trass alt å få syklane over avgrunnen og inn på betre veg. Deretter gjekk det susande tilbake til Pilfinnar som måtte stå over denne dagen på grunn av sjukdom. Greit av vi ikkje skifta hotell akkurat denne dagen.

Pont du Gard - Avignon 51 km

L

I Provence er det minimalt med sykkelvegar, det fekk vi erfare i dag. Bortsett frå fin tovegs sykkelsti over brua inn i Avignon, gjekk svært mykje av ruta på trafikkerte vegar. Det var mykje trafikk, noko trafikk, litt trafikk og lite trafikk. Til tider farleg. Me lige det ikkje.

Pilfinnar var også litt sjuk, så vi sykla nokså seint. Når Hu der kjem på trafikkerte vegar, pleier ho å speede opp, men ikkje denne gongen. - Landskapet vi sykla i var vakkert, lauvskog og vinmarker, for det meste. Uendelege vidder med vinstokkar, verden treng mykje vin. Landsbyane heitte Remoulins, St. Hilaire d'Ozilhan, Valliguières, Tavel (rosévin) og Pujaut. Det er sikkert vin frå alle områda.

I dag hadde France Bike laga ei felle. Både turbeskrivelse og pilmerking lurte både oss og eit kanadisk par som sykla same vegen i ei felle i St. Hilaire. Det hjalp med kart og mobil. Då fann vi vegen ut. 

På slutten sykla vi på fine og fredelege øyer i Rhône. Herleg! Og kjekt gjensyn med Avignon, 

Hotel Bristol og pavepalasset frå 1300-talet.

Oppsummering for turen: Variert tur, frå sumplandet i Camargue med frittspringande hestar og okser, samt flamingoar til vinmarkene og dei gamle byane med med minne frå romartida og mellomalderen. Htoella og utvalde restaurantar var frå bra til svært bra. Det er synd vi må sykle så mykje på veg som vi gjorde denne turen. Nokre stader et det svært lite trafikk, og då går det bra, men særleg siste dag var det ganske mykje trafikk, og då kan det vere farleeg.

Det var trykt opp eigne kart for turen, eitt ark kvar dag. Veldig greit på landeveg, for grovt i byar. Det låg ved eit par bykart i pakken som var til god hjelp. Elles hadde vi rutrbeskrivelse og piler til å hjelpe oss med. Til saman var dette godt nok, men det var nødvendig med alt. Brukt saman. Av og til måtte vi fram med ein mobiltelefon for å sjekke kor vi var, også. Men det gjekk greit å finne vegen.

Oktober?  Mykje av det som veks er hausta inn, solsikkene var svarte, druerankene utan druer, og verken lavendel eller valmuer blomstra lenger. 

Veret er også litt usikkert, det er regn på denne tida, og det var også ganske vindfullt. Temperaturen var fin, mellom 15 og 25 grader. Det blei aldri for varmt, og det var fint å sykle i ein tynn, vindtett sykkeljakke og halvkorte bukser. Fleecen var framme ein dag. 

Saint-Gilles - Remoulins (Pont du Gard, 52 km)

Regnet forsvann, men nordavinden kom. Og me sykla nordover, ein ganske krevande dag, altså.

Først litt meir  sykling på flatmarkene med mange kanalar, mellom anna kanalen frå Sete til Rhone / Camargue (98 km). Det var herleg med kaffe ved kanalen etter å ha sykla gjennom svære floar som låg igjen etter gårsdagens regn (det vi aldri såg noko til) 

Under - siste rest av floane, fekk ikkje tatt bilete midt i sorpå, men eg skal lova det spruta. 

Straks landskapet begynte å stige, møtte vi vinmarkene, og byane kom tettare og var meir velstelte enn nede på flatlandet. Velstanden følgjer vinen, og vinranker er det mange kvadratkilometer av, sjå under.

Det var også litt fruktmarker i området, for eksempel kirsebær, eple og granateple. 

Men, vi har i dag måtta revidere forestillinga vår om at det er lett å få kjøpt mat i tida mellon 12 og 14 i alle byar i Frankrike. Jonquieres St-Vincent låg akkurat passe til i løypa for lunsj. Nå hadde vi hatt pique-nique to dagar, og ville gjerne sitje ved eit bord i ein restaurant og ha god lunsj. Vi fekk sitje, ved eit lite bord utanfor ei salsvogn midt i markedshallen utanfor Jonquieres saman med dei to søte barna til han som laga hamburgarar for oss. Og det var verkeleg herlege hamburgarar, men ikkje akkurat slik vi hadde tenkt, med serviettar og plastbeger som måtte reddast etterkvart som dei fauk av i vinden.

Så plutseleg var vi framme. Dei varsla 60 km hadde blitt 52, det passa godt. 

Hotellet Le Colombier er gammalt, men velhalde, og serverer ikkje vin utanom måltida. Spesielt i Frankrike. Velkomstdrikken blei kaffi og vatn. Like godt det, midt i vinlandet. 

Saintes-Maries-de-la-Mer - Saint-Gilles 40 km

PVermelding som sa tungt regn utpå dagen, gjorde at me la i veg nokså tidleg frå Saintes-Maries og nordover. Ein ting er å sykle når det regnar, ein annan ting er når det høljar ned og kanskje også lynar. Hu der drog visst godt avgarde denne dagen, tok ingen hensyn til ømme rumper. 

Saintes-Maries ligg ved Middelhavet og har sandstrender, elles er alt vatmet me ser laguner, Etang de Vaccares, Etang de Malagray, Etang Dit l'Imperial og så vidare, skilt frå havet med ei tynn landstripe. Elva Lille Rhone renn også ut i havet like ved Sainte-Maries, så det er på alle måtar mykje vatn. Området må vere svært utsett dersom havet stig. 

Kl 09 var vi på vegen litt vest og så nordover med noko større marsjfart enn vanleg. Vi måtte vente ei stund på ferjeleiet, men kryssar Lille Rhone i god tid før lunsjpausen til ferjemannskapet som er mellom 12 og 13.30. 

Overalt er det flatt. Det er svært grissgrendt, men her og der dukkar det opp eit Mas, ein gard.,Det er ein del hesteturisme, og så er det massevis av flate åkrar. Mykje er hausta inn, men vi ser gamle solsikker og noko vi trur er ris fordi vi veit at det veks ris i området. Vi passerer også ein stad dei lagar eau de vie. Vi ser også hestar, mange fuglar og ein skorpion?

Vi kom til St. Gilles litt etter kl 13, like tørre. Det har regna i området, ser vi, men det verste regnet skulle kome seinare. Så vi går inn og ventar på det. Kjem det? Nei, det blir ganske fint ver utover ettermiddagen. Kva var det vi stressa etter? Vi finn lett hotellet Le Cours like etter at vi har kome inn i byen. Vi har tid til ein tur i byen. Det er eit gammalt kloster i byen, og ei flott kyrkje, men elles er gamlebyen i St Gilles ganske slitt og lite spennande.

Denne dagen har vi kun sykla på asfalt. Det er vegar, ikkje sykkelstiar. Men det er svært lite trafikk. På to mil møtte me fem bilar og ein traktor. Bilar møter vi  når vi skal inn og ut av byar. Det er ikkje så veldig sikkert her, men vi er veldig synlege i tydelege neonfargar, og bilistane tar hensyn. Dei fargerike:

Arles - Saintes-Maries-de-la-Mer 45 km

Landskapet sør for Arles er eit paddeflatt våtmarksområde på 930 km2 sørover mot Middelhavet. Delvis er landet drenert og oppdyrka med mellom anna grønnsaker og ris, men store område ligg der likevel som marker for flamingoen og meir enn 400 andre fugleartar, og for kvite hestar og svarte oksar som går fritt. Ser ut som eit herleg dyreliv! Og det var mange fuglar, okser og hestar å sjå i den regionale naturparken. Elles var området også prega av eit rikt utval innsekt, også kalla mygg. Til tider var det viktig å sykle med munnen igjen.

Melom Arles og Saintes Maries de la Mer er det over fire mil og ingen landsbyar eller byar. Det viste seg likevel at det var ein liten turiststad midt på, laga av Paul Ricard, som brukte inntekt på brennevin til å lage ein stad i øydemarka med hestar, tyrefekting, eit miniatyrtog, restaurant med meir. Men me kom dit etterat me hadde hatt picnic på taket til eit lite bygg laga for å bevare flaggermusa. Det var litt mindre mygg oppå taket der enn nede i graset. Eit blikk på kartet før start gjorde at me kjøpte med oss god niste frå Arles.

Nede ved havet fann me lett overnattinga  Mas de Salicornes. Mas betyr hus eller eiendom. Lurer på om det er ei oksitansk form av maison (hus på fransk) og det italienske masseria? Salicorn er urter som tåler salt. Byen med dei tre heilage Mariaene er kardemommeby. Ein turistby langt frå folk, men ut mot Middelhavet. Sesongen er i oktober i avslutningsfasen, med god plass i alle restaurantar. Spesielt god fiskesuppe på vår reataurant Le Fournelet, som var vårt tilbod denne gongen, resten av maten var godt den og. 

Avignon - Arles 55 km

Her har vore mykje vatn i dag og i går. 1,5 liter Pellegrino gjekk lett ned etter klatring opp Alpillene til Les Baux.

Då me kom til Avignon i går, hadde det vore så mykje regn at fleire vegar var stengde. For oss betydde det bare at me måtte vente lenge på taxi, for andre var dette ekstremveret mykje meir alvorleg, det er meldt om 16 omkomne i Sør-Frankrike etter regnet. Utover det å vente ekstra lenge på taxi, merka me etterdønningane på veg ut av Avignon, oversvømde vegar også dagen etter:

Vatn har vore eit tema heilt sidan romartida i Provence. Ein nokså bortgøymd attraksjon er den doble viadukten som går inn i Arles. Flotte viaduktruinar som munna ut i ei kornmølle ei lita mil før Arles:

Romarane var store byggjarar, dei bygde byar der dei slo seg ned, byar etter langt på veg same modell, med bad, hus, amfiteater og rette gater. I Arles mykje bevart, viadukten er lang, det er teater og amfiteater, men byplanen i sentrum er tett og kronglete, sikkert frå mellomalderen.

Vår nye operatør, France Bike, hadde  denne gongen skaffa oss eit hotell som ligg midt i gamlebyen, Hotel Amphiteatre fantastisk bra. Under littt frå byen med amfiteateret til høgre og Han der, Pilfinnar og Lille Rektor på kafe til venstre. Helsar Rigmor!

Halvpensjon har så langt vore ein gedigen suksess, og kveldens timianrestaurant (Le Brin du Thyme) var strålande med sitt provencalske kjøkken. Hu der fekk tak i dei små skjella som Han der og Hu der hugsa frå sist tur i Provence. Eit fint minne. Og ikkje ringt å eta denne gongen heller, sjølv om det tar si tid.

Ei anna stor oppleving denne dagen  var å vere inne i fjellet i Les Baux, kor dei har tatt ut bauxitt og på den måten laga store grotter. I desse grottene har dei nå laga fantastiske lysshow med musikk til. Magisk er ordet, her flaksa Rafaels kjerubar rundt på veggene den eine stunda, medan Michelangelos kunst dukka opp på vegger, tak og golv like etter, alt medan det blei spela musikk som passa til kunsten. 

Sykkel som framkomstmiddel

Tre år etter kjem Lesesenteret tilbake til Metochi på Lesbos for å arbeide og skrive. Studiesenteret Metochi er drive av Universitetet i Agder, men er opprinneleg ein del av klosteret Limonos. Studiesenteret ligg ca 3 km frå "byen" Kalloni, og 4 km frå stranda Skala Kalloni, ganske øde med grusvegar i kryss og tvers. Bussen kan køyre nesten fram, men tåler ikkje å møte ein bil. Vegen fram til Metochi er skilta med "håndskrivne" skilt, sjå under. Det er fint med skilt, for det er fleire stader mogleg å ta feil veg. Å leie syklar kosta 30 euro  veka.

I siestaen midt på dagen sykla dei fleste ein tur til Kalloni eller til Skala eller begge delar. Fint å bade i lagunen, langgrunt og lunka vatn. Sykkel var det beste alternativet for denne turen. Ein dag prøvde eg meg på ei anna rute, men snudde nokså fort, flat grusveg utan eit tre som skygga, det blei for varmt. Lesbos er ganske stor, og det er lite trafikk på vegane (også dei asfalterte), så ein sykkeltur rundt øya er mogleg. Men kanskje ikkje så kjekt å suse forbi flyktningar som traskar langs vegen.

Denne gongen hadde vi fylt opp koffertane våre med saker og ting til flyktningane som reiser over øya, frå Tyrkia til Europa. Eg hadde med to soveposar og klede som blei gitt til Agkalia, ein organisasjon som organiserer flyktingehjelpen i Kalloni, som er ein stad på vegen for dei som kjem i land nord på øya, og skal vidare til Mytilini for å ta båten til Aten.

Bilete frå klosteret Limonos.

Langs hav og vatn på nordlegaste Nord-Jæren 35,9 km

Fin-fin søndag i august, med vind frå sør med nye opplevingar! Vi trudde vi hadde prøvd det meste av sykkelvegar i området, men vi fann fleire stader vi ikkje hadde vore, og dei var veldig fine. Denne ruta kan svært gjerne passe som ei sløyfe i ein "Sternfahrt" rundt Stavanger eller Sandnes som eg fantaserer om å lage (dersom ein sykkelbutikk hengjer seg på.)

Vi tok syklane på bilen og kjørde så langt nord det er mogleg å kome på Jæren, til Tungenes, for å få medvind på slutten av turen. Antakelsane om at vinden er lettast på "innsida", på austsida mot Byfjorden viste seg å vere rette. Vi fekk ein fin tur. 

Frå Tungenes går det bare ein veg, men før Randabergfjellet tok vi av til venstre i retning Mekjarvik. Vi finn gardsvegen som til slutt blir ein liten sti før han kjem ut på ferjeleiet som nå bare har ferjer til Kvitsøy. Denne vegen var tidlegare ein del av Nordsjøruta, og grei å finne, nå var nokre av skilta borte. - Frå Mekjarvik og sørover er det flott sykkelveg langs bilvegen. Nesten for flott nå som det er få syklistar som skal denne vegen. Den fungerer ikkje som North Sea Route når det har blitt ein blindveg i staden for å føre til Karmøy. Dei undersjøiske tunnelane i Rennfast har øydelagt denne delen av Nordsjøruta, synd! Eg veit ikkje om det er alternativ busstransport gjennom tunnelane, eg håper det, men det blir likevel ikkje det same som ei ferje.

Når vi så hadde kryssa E39 (under) sykla vi gjennom byggefelt og søkte raskt ned mot sjøen, og vi fann, vi fann: Ein grusa gangveg som gjekk langs Byfjorden mellom bebyggelsen og sjøen heilt frå Grødem til Dusavik. - Over svaberga og gjennom litt skog som beskytta oss mot vinden. Den visste vi ikkje om, tidlegare har vi sykla lenger inne i gatene.

 Ved Dusavik tok vi inn, for så å finne ein liten snutt ned mot sjøen igjen. Men det blei veldig mykje opp og ned så sjønært, så det blei grei etterkvart å bruke gatene. Forbi Vardeneset kyrkje, skiltig Byfjordruta, deretter snudde vi vestover og følgde skilta Kampen og Eiganes. Fine bygater som på Stokka gjekk over til villastrøk, sykkelskilta veg gjennom Edvard Griegs gate, over E39 på bru og vidare mot Stokkavatnet, også ei ny, fin erfaring. Hadde matpakke og kaffe ved Lille Stokkavann, sykla deretter på nordsida av Store Stokkavann (mange folk) til Hålandsvatnet (ikkje fullt så mange folk) og langs det på nordsida til Viste Hageby.

Der fann vi skilting av Tungenes-ruta som går heilt ute mot havet, forbi Vistehola og Viste Strand Hotell (Mogleg is og kaffepause der). Vi møtte også medvinden på dette strekket, og ute mot havet var vinden mykje sterkare enn "inne i landet" på den andre sida. Herleg avslutning på turen tilbake til Tungenes, forbi åkrar med salat, kål, poteter, persille og gras. Alt friskt og grønt i år.

Så sjølv om denne turen gjekk gjennom tettbygde strok, var det mest natur heile vegen. Og trygge vegar.

Grado- Trieste 68 km

Kviledagen i Grado var veldig god etter to harde og varme sykkeldagar på dei norditalienske sletter. Det var framleis ganske varmt, så dagen blei brukt til spasertur i gamlebyen, sykkeltur halvøya rundt på ca 10 km, god skalldyrlunsj, lang siesta på rom med temperaturkontroll, ettermiddagsbad i det varmaste sjøvatnet eg har kjent og middag på hotellet.

God oppladning til siste sykkeldag som blei ganske variert og litt dramatisk.

Det starta bra med asfaltert sykkelveg mellom hekkar med eksotiske blomar.

Deretter gjennom våtmark, oppå dike ut mot lagunen og deretter inn over eit område som nok er drenert ein gong og delt opp i kvadratiske stykke som er selde til bønder. Svært regelmessig busetnad, har sett noko liknande i Nederland. Og like flatt som i Nederland.

Ved Monfalcone hadde Hu der eit lite fall som resulterte i eit skrubbsår. Godt assistert av Marion og Peter, blei såret vaska og steril kompress kjøpt inn. Det gjekk heilt bra. verre var det med Han der som nok har belasta "den gode" hofta i meste laget, slik at ho nå sviktar når han står på henne.

Etter Monfalcone var det slutt på god sykkelveg. Ruta gjekk for det meste på trafikkert veg, også med 80-grense. Sist gong me sykla inn i Trieste, minnest eg ein flott strandpromenade. Nå var det fredag og supert ver, og strandpromenaden var fullpakka av solbadarar og badarar, så syklinga måtte skje i vegen eller på ein nokså potlete sykkelveg. Opp og ned av fortau, mellom feilparkerte bilar... Ganske vanskeleg for Han der som nesten ikkje kunne stå på det eine beinet. Og framleis ganske varmt.

Herleg var det då å sjå av vi skulle bu på Hotel Savoia, det finaste hotellet i byen, midt å sentrum. Syklane blei tatt vare på, koffertane brakt opp på rommet, og så herleg bad i kjempeflott baderom.

Så oppsummert:

 To veker har vore flott, og svært variert på alle måtar. Korte og lange strekk, klatring i Alpene, grøne enger, italienske småbyar og større byar, bading og turisme ved Adriaterhavet, og stor variasjon når det gjeld hotel. For Alpe-Adria radweg var sykkeltraseen svært god. Ekstradagen frå Grado til Trieste var fantastisk første halvdel ig stressande andre halvdel.

Ganske mange sykla same trase i del to, og vi blir meir og mindre kjent med kvarandre. Her dei vi blei mest kjent med, Marion og Peter. Arkitekt og historikar, kjekke og interessante.

Å kome frå Trieste til Sandnes er ikkje heilt enkelt. Løysningane me sjølv fann, tok fort meir enn 30 timar, både om Ljubljana, Klagenfurt, Venezia, Milano og Roma. Vi tok taxi! Det vil seie at arrangørane av heile turen tilbaud transpoert først frå Trieste til Villach, deretter frå Villach til Salzburg. - det siste strekket kunne vi godt ha gjort med tog, men veldig greit å bli plukka opp av bilar som var bestilt på forhånd. Det tok fem timar å kjøre det strekket me hade brukt to veler på! 

Udine - Grado 57 km

Utrusta med mange liter vatn starta me tidleg frå Udine,

Det var lettare å finne vegen denne dagen, det var flatt og til tider strålande flotte sykkelvegar. Utfordringa var varmen. På det varmaste 37 grader, og det beste me kunne gjere var å sykle, då var det litt bris. Derfor fekk me ikkje studert forsvarsverka i den stjerneforma byen Palmanova, eller utgravingane eller tårnet i Aqueleia. Her er vi på varm kafe på torget i Palmanova med tyske venner frå Berlin og Solingen.

Det beste var å kome fram til Hotel Diana i Grado. Me sovna straks og sov over ein time. det var godt.

Grado sett fra fly. Mellom fastlandet og Grado er det ein 4,5 km lang veg med eigen sykkelsti på ei fylling. Og før det, lange stekk med tilnærma sykkelmotorveg. Også flott. 

Landskapet lenger inne var jordbrukslandskap. Mykje mais, frukt, erter, solsikker var å sjå, og vinmarker. Ein bonde fortalde at det han dyrka av druer var merlot, pinot grigio og sauvignon blanc. Ikkje noko italiensk tull!

Grado ser ut til å vere ein turiststad for folk i alle aldrar. Heile halvøya er full av hotell, stranda er fullpakka, og det ser fint ut. I morgon er det lagt inn kviledag. Det kan vere godt i varmen.

Alpe-Adria radweg stoppar i Grado, sjølv om me skal vidare til Trieste om to dagar. Heile turen er absolutt å anbefale. Heile turen er 410 km, og med start i ein by i østerrike, passering av alpepass og avslutning på ei strand i Italia, kan det seiast at det er ein svært variert tur. Store delar av traseen er svært god, merkinga og kartunderlaget supert, og folk og land gjestfritt, både i Østerrike og i Italia. 

Turen er beskriven i Bikeline si bok Alpe Adria Radweg.