Sykkel gjer byar godt - om sykkelen, bilen og byen.

København og Amsterdam har forstått det, nå kjem andre byar etter. Den bevisste satsinga på sykkel som

København har gjort har medført eit betre byrom. Byen har få parkeringsplassar, nesten bare 1/3 av det Oslo har. Jan Gehl, som har vore sentral i byutviklinga i København seier at bilen er destruktiv for byutviklinga, og ser nå at ein har nådd eit metningspunkt. Fleire byar har begynt å satse på sykkel.

Firmaet Copenhagenize har bidratt med idear frå København i Paris, Bordeau, Sevilla, Barcelona, hamburg, Berlin, Malmø, Melbourne og New York. Siste er Singapore med ein 23 km sykkelveg rundt flyplassen.

Sykkelvegane i København er dei som først bli salta og måka om vinteren, dei har ofte to filer i same retning, når dei kryssar ein annan veg, er det sykkelfeltet som har forkjørsrett, trafikken er altså på syklisten sin premissar. Gehl seier vidare: lagar du sykkelstiar, får du fleire syklar, lagar du betre fortau, nye gågater og bilfrie torg, får du fleire til å gå. Du får det du inviterer til.

Vi i Noreg har parkeringsnormer som gjer det vanskeleg å byggje større leiligheiter i sentrumsområde, vi byggjer rundkjøringar som gjer livet til syklistar farleg, vi har smale sykkelstiar og syklisten må stadig vike for bilen. - Og kven har sett at ein sykkelsti blir måka før vegen?

Ein dokumantarfilm om god byplanlegging er The Human Scale (2013):

Filmen Bikes vs. Cars under produksjon av Fredrik Gertten er ein film som skal vise kor mektig bilindustrien er, og gjerne provosere. Her illustrasjon frå aksjonen av Rebecca Mendez.

Innlegget er basert på lesnad av artikkelen Gatekamp av Ulrik Eriksen i D2 08.08.14.

Nafplion - Epidauros - Nafplion 45 km

Siste sykkeldag.

Som avtalt dukka Christos opp med bil i god tid før kl 09, med eigen bil og ein annan sjåfør med lastebil til syklane. Dei svippa oss fort opp til Epidauros, eit 2300 år gammalt amfiteater med plass til 14000 og fantastisk akustikk. Vi hadde flaks og fekk innføring i akustikk av ein guide som viste punkta på scenen som var ekstra gode stader å stå på når lyden skulle nå opp alle tribunetrappene, forma på tribunetrappene og tomromma under scenen som ga klangbotn. Fuktig scenesand var også med på å løfte lyden. Ho ga oss demonstrasjon på korleis lyden endra seg når ho gjekk rundt på scenen, og etterkvart våga studentar frå University of Dallas, som kunne syngje, seg fram. Lyden ber opp alle tribuneetasjane!

Ved Epidauros møtte vi den første sykkelturist på turen, ein sveitsar som hadde sykla frå Sveits, heile Italia og tatt båt til Hellas og sykla nå rundt på Peloponnes. 

Frå Epidauros bar det nedover i øde landskap med nøttebuskar, igjen oliventre og til slutt pistasjtre. Vegane var asfalterte, men av varierande standard, så vi måtte vere ltii forsiktige i utforbakkane. Plutselig var vi ved sjøen, i turistland. Her var det både palmer, campingplassar, solsenger og tavernaer i fleng. Vi hadde god lunsj i Vivari, sykla vidare til Tolo, der det blei bading for dei mest badelystne. Temperaturen hadde etterkvart blitt ganske god, og vatnet var lunka. Vi skulle hatt med badetøy, fleire av oss!

Ruta inn til mål gjekk på småvegar på begge sider av hovudvegen. Godt med lite trafikk, men litt opp og ned. Nokre kilometer frå mål dukka det fram ei vinflaske og plastglass frå sekken til Nærværende og hennes mann, dessuten kom Elkjøp med musikkanlegg, stripsa på sykkelen. Sjarmøretappen blei altså gjennomført med musikk!

Så var denne turen over. All skepsis mot å sykle i Hellas er borte. Trafikken er så liten at det ikkje er  problem å sykle på bilvegar, og det er ganske mange småvegar mellom appeslsintrea og oliventrea. Dessuten har vi funne eit godt firma i Arkas travel service (www.discover-peloponnese.com). Syklane er nye, stødige og gode, rutene passe lange og lagde fint, hotella har vore veldig bra, severdighetene har vore ypperlege og mange, og når sola kom siste dagen, har veret også vore bra. GPS er eit must. Det er dårleg skilting i Hellas, og det hadde ikkje halde med kart, så kombinasjonen kart og GPS har vore særs bra,

Discovery travel har tre andre turar på Peloponnes, ikkje umulig vi kjem tilbake til ein av dei, eg antar den energiske Christos får til det han vil, sjølv om tidene i Hellas er dårlege! Her kan vi lese om prisen han fekk for pionerarbeidet, Enterprise Europe Network Awards i Brussel.

Nafplion - Mykene - Nafplion 55 km som blei 51 km

Å vere syklist i Hellas er pionerarbeid. Etter fire sykkeldagar har vi nesten ikkje sett andre syklistar, i alle fall ikkje godt vaksne syklistar med stødige syklar, slett ikkje med hjelm, og absolutt ikkje i regn! Vi har sett noen barn på sykkel, noen sprekingar på racer, og noen gamle menn på transportetappe i godt ver! Så dersom sykkelturismen raskt skal få eit oppsving, må det satsast på utlendingar, tyskarar og canadiar, for eksempel.

Mykje kan liggje til rette for slik turisme, det fins nok småvegar mellom appelsintrea som kan brukast, og klimaet ligg til rette for sykling vår og haust. Nå i oktober opplever vi halve dagar med torever, men det er akseptabelt for ein gjennomsnitts tursyklist når temperaturen er så god som 20 grader, På plussida ligg også alle kulturskattane, den gode maten og alle dei gjestfrie grekarane. 

Vi fekk med oss UNESCO-severdigheten Akropolis i Tyrins frå 1500-1300 f.Kr., over. Men det regna så skrekkeleg då vi skulle til borga i Mykene, som var et viktig økonomisk og militært maktsentrum i Hellas i bronsealderen, at vi snudde før vi kom til borga og sykla tilbake til Nafplion. Tenk det! Den topp severdigheten! Men alle var einige. Vi fekk brukt både gamasjar, lause armar og føter, regnjakkar, regnbukser, og det gjekk greit. Men turen tilbake i regn var ein heilt annan enn turen opp mot Mykene i sol og varme var noko heilt anna. Nærværende er våt!

Nafplion - rundtur til kysten 50 km

Dagen starta med styrtregn, og sykkelrundturen blei erstatta med museumsbesøk medan det regna, og 999 trapper og besøk på Palamidifestningen over byen Nafplion, flott, "ny" fesrning frå 1700-talet. Sjølv Han der med krykke, og Pilfinnar så og seie utan meniskar klarte trappene både opp og ned.

Greit å ta ein sykkelpause når det er rundturar. Det hadde vore vanskelegare dersom vi skulle forflytte oss mellom hotell. 

Utsikt frå trappene opp til festningen.

Paralion Astros - Nafplion 45 km

Utruleg variert. Første dag på høgsletta, andre dag over fjellpass ned til havet og i dag sykling i ein appelsinhage på flatlandet rundt Argos etter å ha sykla ei stund langs klippekysten. Det er slutt på sesongen, så trafikken på vegen er ikkje stor, sjølv ein måndag, Halvparten av etappen i dag var langs sjøen, på ein ganske stor veg, medan resten gjekk på veldig små vegar mellom appelsintrea. Vi såg også lime, granateple, oliven, bønner, melon, mais, kål, epler osv, Det var godt vanningssystem, og nyplantingar. Godt å sjå optimisme.

i  

I Argos fekk vi kome inn på det store amfiteateret frå 400 f Kr. Det har tatt 20000 personar, og låg fint i terrenget. Inne på amfiet blei Hu der overfalt av ein gresk plante som spruta gift på henne då ho blei litt klåfingra, men vakta redda henne med såpe og vatn og Antibac!

Elles herleg ved havet!

I Nafplion: 

Grand Serai Hotel

Tripoli - Paralio Astros 58 km (650 m ned)

Etter ein nydeleg, heimelaga gresk middag med oliven, gammaldags brød, gresk salat, grøn salat med mynte, fylte paprika, store bønner, aubergine med kjøttfyll, kylling med sopp og saus og yoghurt med sjokolade, ah!, sov vi godt og vakna opplagde til andre sykkeldag. 

Turen starta på høgsletta og gjekk frå severdighet til severdighet. Først kikka vi på antikke ruiner i Tegea, kor vi såg korleis søylene var bygde opp. Kort etter fann me ein kafe for litt drikke. Der blei vi tatt i mot med åpne armar, juke-boxen blei sett i gang for oss, og vi fekk historien til ein park som blei anlagt på grunnlag av arv frå utvandra grekarar, til glede for fattig ungdom. Nøklane til ei nyrestaurert kyrkje blei henta, og vi fekk sjå på kyrkja inne og.

Etter dette gjekk turen opp gjennom eit pass, før vi suste dei 650 metrane nedover til kysten. Dels var det småvegar, dels var vi inne på ein større veg. Men det var ikkje generande trafikk på nokon måte. Vi fekk meir moschofilerodruer enn vi kunne ete av ein bonde, og hadde med på pic-nicen vi hadde øverst i passet. 

Temperaturen i fjellet var ca 15 grader, og når det begynte å regna, blei det ganske kjølig. Men etterkvart vi kom nedover, steig temperaturen merkbart. Like før Astros fekk vi kome inn i klosteret, sjølv om det var stengt, flott hage og kyrkje igjen. Og plutselig var vi nede ved havet! Paralium Astros.

Denne dagen var gjennombrudd for zinksalven (normalt brukt på barnerumper mot bleiesår). Rumper som ikkje normalt er vant til å sitje timevis på sykkel, kan bli såre. Pilfinnar og Nærværende kunne lett fått det litt vondt, men zinksalven kan brukast forebyggande. Den kan smørast på utsette stader med hendene eller alternativt med papir for dei mindre erfarne. Godt å vite.     

Hotel Ariadne var også eit kjekt, romslig leilighetshotel med personleg tone og få gjester. 

Tripoli - Kapsia -Tripoli 50 km

UKDet var spennande å leggje eit nytt land til på lista over sykkelland: Hellas. Trafikken i Hellas er ikkje akkurat kjend for å vere roleg. Men vi reknar med kvalitet når vi kjøper tur gjennom Pedalo.

Vi reiste til Aten og blei henta av Arkas travel, Sjåføren Christos Panagiotoupolos viste seg å vere den som hadde utvikla sykkelturen vi skal på / den første sykkelturisme i Hellas av denne type, Han hadde til og med fått ein EU-pris for det, Dessutan var det han og familien hans som dreiv sykkelutleige, bagasjetransport og hotellet vi skulle bu på i Tripoli,

Vi hadde ein svært interessant biltur frå flyplassen til Tripoli, dei to timane gjekk som ein røyk. I tillegg til å bli oppdatert på gresk næringsliv, skattepolitikk, OL, greske gudar/ greske fjell m,m,.fekk vi avtalt vinsmaking undervegs på første sykkeldag, heimelaga middag med mora til Kristos lørdag og sightseeing rundt Korintkanalen på vegen tilbake til Aten! 

Hotel Palatino viste seg å vere eit heilt nytt og flott hotell, og roma våre var små leiliheiter med to balkongar, to rom og kjøkken! Fantastisk! Når så restaurant Klimatia hadde svært god mat til ein rimelig penge, er alt bare flott, flott, flott. 

Og betre skulle det bli. Høgdepunktet første sykkeldag var nok besøket på vingarden Kalogri i Kapsia. Då vi endeleg fann han, blei vi tatt imot som gamle venner av mor og dotter, som snakka god engelsk, Vi blei vist rundt i dei gamle husa, fekk prøve den gode, økologiske vinen og fekk typisk pai (med feta) og kake. Det blei til at vi kjøpte litt, spesielt Tilstedeværende får tung koffert etter dette med kjøp av seks flasker. Flaskene blei leverte på hotellet, så dei seinka ikkje oss. - I området dyrkar dei ei særeigen raud drue som gir kvitvin. 

Før det var vi innom i fantastiske dryppsteinholer, Cava Kapsia, med ein ikkje like fantastisk guie som bare snakka gresk. Og før det igjen sleit vi med å finne vegen.

Vegane i Hellas er dårleg skilta, og for å finne fram, blei vi utstyrt med kart og GPS. Saka var bare det at då vi ein gong kom ut av sporet, leia GPSen oss inn på tilbakevegen. Plutseleg var vi, lenge før tida, tilbake på kjende trakter i Tripoli. Kartlesar Lille Rektor hadde lenge etterlyst både bekkar og store vegar vi skulle krysse, men ho blei ikkje høyrd av Hu der og Han der som hadde fått los med kvar sin GPS. Resultat blei at turen blei 60 km i staden for 43. Men når terrenget var flatt, veret akkurat passe og humøret på topp, så gjekk det fint. Biletet viser korleis vi sykla rundt oss sjølv!

Endeleg Amsterdam

Amsterdam er vel den ultimate sykkelby! Og endeleg fekk eg sykle i Amsterdam også. Geografien i Amsterdam, med kanalar som dannar byplanen, hindrar biltrafikk og gjer sykkel til det desidert beste framkomstmidlet. Byen er paddeflat, kompakt og tilrettelagd for syklar. Avstandane er små, og parkeringsplassane få. Syklar er parkert overalt, og sjølv om det sikkert ikkje er dyre syklar, har dei skikkelege låsar. Sykkelantrekket er vanlege klede, og hjelm er ikkje brukt. Ein noko annan kultur enn i Noreg. Ein annan kultur er det også at sykkelen nærmast har forkjørsrett. Det er direkte farleg for fotgjengarar å gå i eller å krysse sykkelstien utan å sjå seg godt om.

Legg merke til at det er parkert syklar på brua, låste i rekkverket. Syklar er parkerte overalt. Faktisk kan det vere eit problem, og skilt med sykkelparkering forbudt er ikkje uvanleg.

Vi kjøpte oss ein tre timar lang guida sykkeltur av Yellow bike. Det fins også grøne, kvite og røde syklar, så det er godt med tilbud, Bysyklar såg eg ikkje. 

Yellow Bikes kan ha opptil 50 turar ein god laurdag om sommaren, og med gjennomsnitt 10 personar pr tur, blir det ganske mange turistar svimande på sykkel gjennom  byen. Men ein kjekk måte å sjå byen på er det. Vår tur gjekk først til Amsterdam hamn (under havnivå!), vestover til øyene kor det var eit triveleg bumiljø, ein stor runde til museumsområdet og Vondelpark (med drikkepause), før me snirkla oss tilbake til utgangspunktet i sentrumsområdet ved Dam. På turen var vi 10 stk, frå Belgia, USA, Canada, India og Norge. Vi fekk mellom anna vite at husa i Amsterdam var smale fordi dei ein gong i tida betalte skatt i forhold til kor stor fasade dei hadde til ein kanal. Og at Nederland var tilnærma avkristna (kyrkjene blei lagde ned). 

Det var ein grei tur, men faktisk litt styr å halde seg i ei gruppe med så mange i så tett sykkeltrafikk. Det kunne kanskje vore like kjekt å leige sykkel og sykle på eiga hånd i einså tilrettelagt by. Eg hadde budd der tre dagar før og gått ein del og blitt kjend, så eg hadde nok funne fram. Men paret frå USA i gruppa vår kom nesten direkte frå flyet til sykkeltur. Det var ein lur start! 

I 1960 var det planar om å legge lok på kanalane for å få plass til bilar. Heldigvis blei det ikkje slik. Etter at 3000 syklistar ( av dei 450 barn) var drepne i trafikken i Amsterdam i 1971, blei politikken lagd om, og eit stort arbeid for å leggje tilrette for sykling blei sett i gang. I dag er det 400 km sykkelvegar i Amsterdam, og ein antar at 50% av reisene i byen er på to hjul.

Verona Bike

Verona er ein gammal by med begrensa biltrafikk i indre bykjerne. Det ligg godt tilrette for sykling i dei smale gatene, både med og mot kjøreretningen. Den nestlengste elva i Italia, Adige, slyngar seg gjennom byen og begrensar også bilkjøringa. Så syklistar kan kruse i fred gjennom smågatene, langs elva og fram og tilbake over bruene, som gå- og sykkelbrua Ponte Scaligero ved den gamle borga Castelveccio frå 1300-talet (under). Andre attraksjonar det går an å sykle til er amfiteateret Arena, som er vidkjent for utandørs operaforestillingar, plassane sentralt i byen, Julie i Romeo & Julie sin balkong, bymuren osv. Når det er godt over 30 grader Celsius, slik det var i august 2014, gir det luftning å sykle, spesielt ved elva og under trea, og Hu der blei heilt lykkeleg då det var mogleg å utvide ein frå før fantastisk operatur med ein dag på sykkel!

Dei har tydelegvis fått bysykkelordning, Verona Bike, som  fungerer heilt utmerka. Ein kjøper tilgang på turistkontoret like ved Arena for to euro for eitt døgn/ fem euro for ei veke. Ein får ein kode som ein tastar inn på stasjonen, og der får ein eit nummer som angir kva sykkel ein skal ta i løpet av 30 sekund. Så kan ein sykle. Den første halvtimen er gratis, den andre kostar 0,5 euro, den tredje og fjerde 0,75 euro, osv. Etter seks timar låses bruken, og dersom ein skulle ha sykkelen ute meir enn 24 timar, får ein ei bot på 150 euro. Alt blir trekt på kortet ein registrerte på Turistkontoret. (Systemet liknar på det i 

London). Det er kart over dei 20 godt plasserte stasjonane ein kan parkere syklane, deretter sjå seg om på ein av attraksjonane, ete lunsj og ta ein ny sykkel på same eller ein annan stasjon.

Byen har nok eit stykke å gå når det gjelder opparbeiding og merking av sykkelvegar, men dei fins og blir flittig brukt av dei lokale syklistane.

Når det er varmt i Norge er det fint å sykle i sjøkanten.

ØNoen badar, noen går inn, noen sit i skuggen, vi svalar oss med ein frisk sykkeltur langs ein eller annan sjøkant. 

For eksempel 

1. Sandnes -Dale tur retur, kort kveldstur. Biletet under er frå Hana, sjøspeidarane. Bading i Holmavika mulig. Ta med mat og drikke. Butikk i Aspervika. 

2. Langs dobbelsporet Sandnes - Stavanger. Bading på Vaulen og deromkring. Kan utvidast med bytur i Stavanger, vidare over Stokka til Madla, langs Hafrsfjord, Sørnes, Forus og til Sandnes. Ein ganske lang tur. Eller ein kan ta toget tilbake til Sandnes.

3. Tungenesruta frå Tungenes fyr til Tanangerbrua. Kafe på fyret  mellom 12 og 16 om sommaren og på Viste strandhotell. Veldig fin på veg med utruleg lite trafikk, eit par snarvegar på sti, Vistehola, Vistnestunet og fyret som attraksjonar. Denne ruta kan gjerast til liten rundtur om Randaberg sentrum eller stor rundtur om Stavanger sentrum, frå Kvernevik langs Hafrsfjord og inn til byen, Nordsjøruta derfrå til Mekjarvik og Tungenes. Bading på Sande, Viste eller kor som helst. 

4. Hafrsfjord rundt: Sola ruinkyrkje - Risavika - Tananger - Sunde - Madla - Røyneberg -Joa - Sola 31 km, flatt. Kan sjå på Sola ruinkyrkje, Tjora gamle kyrkjegard ( som me ikkje fann), flammen i Risavika, det går tursti utanfor industrianlega, Sverd i fjell. Bading på Sunde og i Møllebukta, eller på Solastrand.

Under idyll i Tananger.

5. Vidare kan tur 4 forlengjast langs Solastrand til Ølberg, Vigdel eller bli ei sløyfe rundt flyplassen om Sola sentrum. Langs stranda er det ein fin og flott sykkelsti (bilete) som dessverre brått tar slutt ved Solastrand Gård. Derfrå må ein sykle i vegen i trafikken som kan vere nokså stor når det er rushtrafikk. I søndre del av stranden kan ein ta inn til Domsteinane og kikke på dei (bilete). 

Crawley - London 60 km + 6 km

Fortsettelse England og mat. I Crawley hadde han der funne ein restaurant på Trip Advisor som heitte Happy Meeting. Då me endeleg fann lokalet, på baksida av eit varehus, ved vareleveringa, såg det ut til å vere ei take-away-sjappe med to triste bord i eit hjørne. Heldigvis fekk ikkje Hu der viljen, som var å finne noko anna, for då me gjekk inn, viste det seg å vere ein flott kinesisk restaurant i andre etg. God mat, og ikkje så dyrt.
Holiday Inn Gatwick Crawley var også greit. Turen er legt opp med fine hotell som arrangøren må ha fått god rabatt på. Crawley er ein ryddig soveby for London, med ganske uskjønne delar utbygde i nittenseksti- og sytttiåra. Men då me sykla ut mot London, kom me gjennom fine, litt eldre bustadstrøk. Me passerte Gatwick flyplass, på sida og delvis under, elles gjekk turen denne dagen gjennom nokre mindre byar (Horley, Redhill, Coulsdon, Carlshalton, Croydon) og ein stor, men svært mykje av traseen var i parkar, commons og greens, kilometervis og heilt nydeleg, sjå over.

Det er imponerande korleis engelskmenn held seg med parkar og grøne anlegg, på vegen på 66 km sykla me gjennom: Riverside Garden Park, Farthing Downs Tree Belt, Figgs Wood, Sparkle Wood, Devilsden Wood, Woodcote Park, Clockhose Recreation Ground, Woodmansterne Park, The Oaks Park (lavendel, sjå under), Tha Grove, Poulter Park, Deen City Farm, Ravensbury Park, Wandsworth Common, Battersea Park, Clapham Common og i sentrum St. James Park, Green Park og Hyde Park. Syklinga i London sentrum gjekk overraskande bra, men tok tid, så me var ikkje framme ved hotellet før 17.45, sjølv om me starte før 9 og hadde pik-nik. 

Eg hadde ikkje venta lavendelmark i London!

Traseen hadde ei stigning på 110 m på litt over 1 km, og ei litt skikkelig stignng til, elles var det nokså flatt og lettsykla. Me sykla på Nasjonal sykkelrute 20 og 21, deretter Londonrute 3 og 4 til Westminster Abbey. Bysyklinga i London gjekk overraskande bra, kanskje fordi det var lørdag ettermiddag? At me var ei større gruppe (me samla kvarandre opp på vegen) var sikkert også ein fordel i byen, Frå Westminster Abbey hadde Verde Natura merka veg gjennom parkar til hotell Premier Inn Kensington Olympia, og med kom fram kl 17.45, eit kvarter før innleveringsfrist for syklane.

ert 

På Chez Partick hadde me fin middag saman med Joanne og Harold, Canada, for å feira at me klarte det. Ein ganske krevande tur, variert, spennande. Nokre heilt strålande bra delar, nokre strekk langs trafikkert veg, variert ver (siste dag var svært bra), god vegbeskriving. Personalet i www.verde-natura.com var også svært hjelpsomme. 

Newhaven - Crawley 59 km

Newhaven ligg ved utløpet til elva Ouse. Over tid har elva tatt med seg singel som har hopa seg opp ved utløpet av elva og flytta det. På 1600-talet laga dei ein kanal gjennom denne banken av sand og singel, og då blei det ei beskytta havn innanfor, det var opphavet til moderne Newhaven, med to avgangar til Dieppe kvar dag. Men grusen fortsatte å hope seg opp, og seinare er det bygd moloar for å styre dette.

Premier Inn Newhaven, heilt ok, men me bare sov der og hadde frokost.æ

National Cycle Network er eit rutenett i England drive av Sustrans. Det er ruter på kryss og tvers i Storbritannia, både eigne sykkelvegar, men ofte på vegar med lite trafikk. Vi syklar på NCN 2, NCN 20 og NCN 21 på vegen mot London.

Me sykla frå Newhaven langs klippene i South Downs til Brighton, som med sin flott pir, kafear og gammelby er ein populær ferieby i England. Først langs havna i Newhaven, deretter inn i bustadstrøk litt oppi høgda, deretter gjennom bustad- og feriehusstrøk i små nabobyar som Peacehaven og .... Deretter var det sykkelsti langs vegen, trygt, men bråkete. Heldigvis leia Nature Verte oss ut av NCN 20, og ned på strandpromenaden inn til Brighton. Der sykla me med klippene over oss på høgre side og havet på venstre i meir enn 4 km, for så å sykle vidare langs byen Brighton sin promenade. Flott.

Frå Brighton går vegen 90 grader rett inn i Sussex sitt bølgande landskap, kor me også passerar Devil's Dyke, ein dal som i følgje ein legende skal vere utgraven av djevelen. Bølgande landskap betyr opp og ned, ned og opp. Ruta var svært variert. Det mest primitive var stiar som nesten var gjengrodd, for eksempel med brennenesle, svært mykje av ruta gjekk på minimalt trafikkerte landevegar med fantastisk flotte eigedommar (er det bønder eller rike byfolk som bur slik?), men vi sykla også ein del saman med bilar. Då gjer eg meg så smal eg kan og sykøar på og likar meg ikkje. Her er også forbetringspotensial. Inn i Crawley tok ruta oss inn gJennom Tilgate Forest, eit stort naturområde. Trass i kupert landskap, regn og yr, så er me ikkje utsletne. Hurra!

Eg tar tilbake at stygt eg har tenkt og sagt om engelsk mat. Den beste lunsjen til nå hadde me på pubben Duke of York i Sayers Common. Salat med steikt laks, alt friskt og varmt. Etter middels mat i Frankrike, ein opptur. 

Forges-les-Eaux - Dieppe 56 km + ferje til Newhaven

Hotel le Continental i Forges-les-Eaux. Gammalt spahotell, men heilt bra inni. Gammal storhet i resepsjonen, nyoppussa rom og bad. 

Mat er ein viktig del av opplevinga, og i Frankrike er det ofte håp om at matopplevinga blir god. Derfor førebur Han der ofte turane med å finne gode restaurantar på Trip Advisor. Gjestene vurderer og skriv om restauranten, og Han der plukkar ut, og det har alltid vore vellukka. Men denne gong ei. Måndag var utvald restaurant i Maison Laffitte stengd fordi det var måndag (mykje i Frankrike er stengt måndagar). Tysdag var det Gisors, der var restauranten nedlagd, og onsdag i Forges-les-Eaux hadde den utvalde bare lunsjope må-ty-on, middagstid var han stengd. Det blei pizza! Neste blir middag på ferja!

Forges kjem av at det blei laga jern der, så langt tilbake som i romartida, eaux kjem av vatn som hadde helseverknad, det har vore spa der langt tilbake i tida. Kjeldene med vatn som hadde god verknad blei oppdaga på 1500-talet, men først i 1820-åre blei det fart på spaverksemda. Nå er det største spaer omgjort til kasino.

Sykkelvegen frå Forges følgjer den gamle jernbanen frå hotellet vårt 45 km til utkanten av Dieppe. Det er ganske flott å gli avgarde på sporet på jernbanefyllingar, bruer og av og til grovne ned i landskapet.  Ikkje opp og ned, ned og opp slik det hadde vore om me hadde følgt landskapet. Dessutan vaks det tre langs den gamle linja, som var godt ly mot nordavinden som måtte blåse denne dagen me sykla nordover. Kvar stad ein veg kryssa sporet/Avenue Verte sto det eit lite hus som me først trudde var stasjon, men dei låg for tett til det, så vi tippa på hus for vaktaren av jernbaneovergangen.  Nå var tydelegvis alle husa selde til private, det same med dei fleste stasjonsbygningane.

Banen gjekk mellom Paris og Dieppe, og blei bygd i 1873. Folk brukte denne når dei reiste til England, og banen frakta jordbruksvarer frå Normandie til Paris. Banen blei nedlagd i 1988. 

Landskapet har gardar med kyr og eplehagar, og Normandie er kjent for dei gode ostane frå melka, og sider og calvados laga av epla. I ruta ligg også og renessanseslottet Mesnières-en-Bray, sjå under. 

Dessutan mange forskjellige blomar, mellom anna mange bjørnebærbuskar, ennå med blomar her. Det er grønt og frodig, og vi merkar at landskapet får nok regn, også denne dagen. Investeringa mi i god Gore Tex-bukse ga avkastning i dag, det var herlig å ha den i yren. I regn går det lett fortare framover enn elles, og vips så var det slutt på sykkelstien. Frå Arques-des-Batailles til Dieppe var det sykling på veg. Forbetringspotensiale for Avenue Verte akkurat på den delen med trafikk, men etter den flotte jernbanetraseen tållte me det.  På vegen samla me opp Harold og Joanne, frå Canada, og hadde lunsj med dei i Dieppe.

Dieppe er ein viktig havneby med ferje til England. Namnet Dieppe kan kome av norrønt djupr, og viser til havna som er djup, og var på 1500-talet den viktigaste hamna i Frankrike. Byen blei øydelagd i 1694 av ein engelsk-nederlandsk krigsflåte og ein stad kor britisk-kanadiske styrker gjennomførte eit stort raid i 1942 som ga mange erfaringar til planlegging av D-dagen i 1944.

Heldigvis hadde me hotell like ved havnen, Premier Inn var lett å finne, sjølv om det begynte å mørkne då me hadde kome oss ut av båten og gjennom passkontrollen.