Mai 2011 Venezia - Porec

Då er det bestemt og bestilt: Maisykkelturen blir inst i Adriaterhavet, med start i Italia, bittelitt i Slovenia og inn i Kroatia.

Å få med seg Venezia igjen, blir bonus, Venezia var eit viktig maktsentrum og eigen republikk i tusen år, fram til slutten av 1700-talet, og er heilt spesiell, med alle kanalane, Markusplassen og Dogepalasset. Ein dag i byen, før syklinga startar.

Frå Venezia skal vi sykle nordover langs strendene, gamle turiststrender som Lido di Jesolo og Caorle.. Det blir espresso på fortauskafeane på piazzaene i småbyane. Lokal vin kan det vel også bli litt av, samt god, italiensk mat.

Men det vil også bli mykje levande historie, for eksempel ein tur innom Aquileia, ein opprinneleg viktig romersk by grunnlagt år 181 f. Kr., nå mest ruinar og utgravingar. Så ein svipptur ned om Grado, med gågater, piazza og tårn. Vidare kan Miramare-slottet frå 1800-talet vere interessant å kikke litt på, med den franske hagen. Slottet blei bygd av habsburgarane som herska over Østerrike-Ungarn på 1800-talet.

Til slutt endar vi opp i middelalderbyen Porec i Kroatia, sjå bilete. Byen var også først ein romersk by, men ber mest preg av middelalderen. Han har ei kjent kyrkje, Euphrasius-basilikaen, bygd på 500-talet då byen var under det bysantinske riket. Porec har hatt turisme sidan 1800-talet, men den gamle middelalderbyen er godt bevart. Frå Porec tar vi båt tilbake til Venezia, det blir ein kjekk rundtur.

Sandvedparken

Også på dagens tur var vi innom Sandvedparken, sykla sørover i dag, fordi det var vind frå søraust, og då var det fint å sykle i den skjerma parken. Når vi syklar på den smale stien i parken, må vi sykle seint, for det er alltid turgjengarar der søndagar. Men eit lite kling med bjella er det som skal til for å få fotgjengarane til å lage veg for oss, det går bra.

Sandvedparken er verkeleg ei perle i allslags ver. I dag var det høg vannstand i Storaånå og nydelege haustfargar på trea. Eg visste at noko av parken hadde vore planteskole ein gong, og at min onkel Enevald i Åsedalen, nå over 90, hadde vore med på dugnad, men kva er eigentleg historien til den 3,5 m lange parken, ikkje 800 m, slik det står i Wikipedia.

Tidleg på 1900-talet var det parkanlegg noko som heitte Sandved hagebrukskole på garden Sandved, sjå kart. Kommunen (då Høyland kommune) leigde denne parken frå 1932, men kjøpte han seinare. Det vi i dag kallar Sandvedparken består eigentleg av den opprinnelege parken og seks til: Skeianeparken, Brueland-, Skei-, Sørbø-, Åse- og Lundeparken og strekker seg frå den gamle jernbanestasjonen på Sandnes til Ganddal stasjon, langs Storaånå. Dei sju parkane skal eigentleg heite Gandsparkane, men det er det vel få som veit. Onkel Enevald var saman med Guttorm Skårland og andre frivillige med på å lage eit fint anlegg ved Mølledammen, dammen heitte det på grunn av mølla som låg der. Ved mølla låg tidlegare Åse havremølle og Åse møbel, nå laga dei ein fin del av parken med ei bru og ein liten foss.


Det var framsynte folk som planla dette lange parkdraget. I 1962 vann landskapsarkitektane Fosså og Skjold konkurranse om korleis han skulle sjå ut, og hovudarbeidet med parken blei gjort rundt 1970. Mange bur inntil parken, og har glede av han kvar dag.  Stadig nye hus veks opp langs elva, og nokre stader er parken svært smal. Klart det blir konflikter mellom grunneigarar og det offentlege om arealbruken. Kvadratmetrane er verdifulle!

Planen nå er å åpne ånå (elva) i nord heilt til Gandsfjorden, og gjere delar av steinørkenen i Vågsområdet om til park. Første steg i så måte er det som er gjort utanfor Vågen vidaregåande skole, men det er klart vanskar for kommunen å få grunneigarane til å avstå grunn til park i staden for å byggje bustader. Varner og Felleskjøpet er ikkje heilt med på å spleise på park. Men sjå på biletet under frå Stavanger Aftenblad 22.10.2007, vil det ikkje kunne bli flott! Nå er det snart slutt på 2010, og ånå er i ferd med å bli opna ved skolen. Elles er det stillstand. Felleskjøpet nekta til og med dei som arbeider med elveløpet nå å gjere arbeidet frå deira eigedom - siloane.

STORÅNAPARKEN: Sentrumsplanen for Sandnes foreslår følgende i Vågen: Ei stor bølgende grasslette hvor silobygget er i dag, kalt Fjerå (1) åpner området ut mot fjorden. Lengre sørover planlegges Bylunden (2), og i stedet for å ende kanalen her, åpnes Storåna videre oppover, forbi et høyhus (3), og parkering på tre plan under parken (4). I Vågsgjerd-området (5) er parken smalere, men i Nye Laksen (6) utvides den igjen. Den gamle badeplassen gjenoppstår og danner linken til Sandvedparken på andre siden av jernbanen.

Mange vegar fører til Klepp!

Klar haust er fint! Her ved Stokkelandsvatnet

Kvar helg tar me oss ein tur til far min på Kleppe. Sist søndag sykla me om Ålgård og Bryne for å kome dit, det blei 5 mil når me tok raka vegen (RV44) heim. I dag tok me ein annan, noko kortare variant: Austrått - Tronsholen - Stokkelandsvatnet - Ganddal - Foss-Eikeland - Orstad - Frøylandsvatnet nordvest - Klepp stasjon - Kleppe. Det blei 17 km, same som Rv 44, same strekningen. Heim igjen tok me ei Jærrute: Kleppe - Damsgård - Bore - Voll - Heigre - Skeiane - Brueland - heim. Den strekningen blei nesten 20 km, men veldig fin og variert i fint ver utan vind. Må me sykle om Sola neste gong for å variere?

Einsam forhaustar på Bore.
Ingen kyr.

Gammal steingard på
Skas, med rundballar

Jæren har endra seg. Den gamle vegen mellom Øvregård og Bore var ein gong (på 1960-talet) ein smal grusveg med steingjerder på begge sider. Nå er vegen framleis ganske smal, men han er nok utvida, for alle steingardar var borte, og han var sjølvsagt asfaltert. Steingardane var ikkje erstatta med noko. Dei som ikkje var fjerna på grunn av vegutviding eller ny sykkelsti, var ikkja vedlikehaldne. Det er så lite husdyrhald og husdyr på beite i Klepp at gjerder er overflødige, graset vaks heilt inn til vegen. I staden for gjerder, såg me forhaustarar og rundballar, og kjende me noko lukt, så var det lukt av silo. Melkekyrne er samla i store fellesfjøs. Graset blir framleis til dyrefor, men det er ikkje kyrne som et det på direkten. Dei einaste dyra me såg ute, var nokre få sauer og ein gjeng med ungstutar.

Når tek vi til å sjå på steingardane som kulturminne? Det er bevart ein gammal veg med steingardar tvers gjennom universitetsområdet på Ullandhaug. Elles veit eg ikkje om nokon.

Planar 2011

Nå er det lenge til neste langtur, men planlegginga er begynt. Ein tur tidleg i juni ein stad ved Middelhavet, bra eller?

Alternativ 1. Venezia - Kroatia langs kysten inst i Adriaterhavet til Kroatia. Ser veeldig kjekk ut. Her fins det både strender, kultur og godt ver (trur eg). Har vore i Venezia før, og det var jamen litt av ein by. Kjem gjerne igjen. Eg har ikkje vore dei andre stadane inne i bukta der, det kan bli spennande. Vanskegrad 2 av 4, det er vel akkurat passe?

Blir det ikkje Venezia, fins det fleire alternativ
Alternativ 2. Provence - Luberon. Rundtur med start og stopp i Aix-en Provence. Vakkert, kupert landskap. Sykling på småvegar og sykkelsti. Sykla ein flott tur lenger vest i Provence mai 2009, syklar gjerne meir i det området.
Alternativ 3. Tidleg juni er det vel heller ikkje for varmt i Portugal? Dette forslaget er ein tur i Alentejo, landskapet mellom Lisboa og Algarve.
Fleire gode forslag?

Langs bilvegar på Jæren

Nå har vi tulla nok rundt på idylliske skogsstiar og fine sykkelvegar. Livet skal ikkje vere slik, her må ein sykle på den verkelege vegen skal det bli kilometer! Vi kan ikkje ha det heilt godt heile tida!

Som sagt, så gjort: Vi la ut frå Austrått, langs E39 er det faktisk svært bra sykkelsti forbi Ålgård (12 km - Han der har fått sykkelcomputer). På Ålgård svinga vi av på RV506 mot Bryne, og nå var det slutt på det som heitte sykkelsti. Men vegen er såpass smal at trafikken gjekk nokså roleg. Naturen på Høgjæren er veldig fin, vegen passerer friområdet ved Melsvatnet, og kjem ned ved Lye. Der møter RV506 RV505, i det vi nærmer oss meir tettbygde strok er sykkelstien der igjen. Å kome til Bryne (30km) austfrå er eit syn: Flotte hus langs ei brei gate med sykkel- og gangsti på begge sider og alléplanting. Lurer på om lyefolk legg merke til det?  Frå Bryne sykla vi langs RV44 til Kleppe. same vegen som eg sykla i perioden 1970- 1973, i gymnastida. Vegen var den same som for 40 år sidan, men det har gått frå frå 0 til 100% sykkelsti, ein har fått bompengestasjon, og vegen er lagt om ut av Bryne og på Braut. På Kleppe (35,5 km) hadde vi matpause i Stakken 4, det gjorde godt, før vi sykla heim over Skjæveland, Ganddal og Åsedalen, framleis langs rv44. - Sykkelsti heile vegen. Ein liten ekstrarunde på slutten ga 50,5 km, ei god dagsøkt. Han der var flink og sykla sist heile vegen.

Eg har lagt ut ruta på BikeMap, sjå kartet her, men du kan zoome og finne fleire opplysningar på:
BikeMap.

Ny sykkel?

Med Elkjøp og Hans kone i Sogndalstrand. Min gode sykkel i front.

Eg har lenge tenkt at alle dei fartsfantoma som fyk forbi meg på jobbvegen gjer det fordi dei er unge menn, streke og veltrente.  Eg har sykla der med min gode, nokså nye sykkel, som eg vann ein gong for fem-seks år sidan, godt utstyrt med bagasjebrett, solide skjermar, støtte, lykt, drikkeflaske, og ganske solid ramme også, og følt at eg hadde utstyret i orden! Men så var me på tur med Elkjøp og Hans kone. Elkjøp har trent mykje sykling i det siste, så det kunne aksepterast at han sykla lettare enn meg, men når Hans kone sykla frå meg i bakkane opp frå Rekefjord, då slo det meg at eg kanskje hadde litt tung sykkel. Det same tenkte Han der, han hadde også tung sykkel. Og Elkjøp var rask til å plante kjøpeidear i hovudet hans.

Han der utan skjermar

Dagen etter turen hadde Sykkelzentrum salg. Han der var kjapp, vips hadde han ny sykkel: Lett ramme, utan skjermar, støtte, lykt, flaskehaldar osv. Og vips, så sykla han frå Hu der. Han sykla bare det som "var naturleg i det giret", sa han, men det var ganske mykje fortare enn han pleier, og ikkje så koseleg for Hu der.

Dette er det tre løysingar på: At Han der alltid syklar sist, at Han der syklar med den gamle sykkelen på fellesturar eller at Hu der kjøper ny sykkel. Det er ikkje så lett for ei som er nøysomt oppdradd å kjøpe sin tredje sykkel når dei to første er heilt gode, og den siste (Brompton samanleggbar) er ny av året. Me får sjå.

I dag sykla me langs Stokkelandsvatnet, i Vagleskogen og i Sandvedparken i strålande haustver. Vagleskogen har vore joggeskog for oss, men det gjekk heilt fint å sykle. Vegane og stiane var godt vedlikehaldne.

Sykle til jobben 2

1. oktober er det slutt på "Sykle til jobben" på Universitetet i Stavanger. Det blei ca. 90 mil. Det er ein god innsats for laget på Lesesenteret. Å telle mil blei etterkvart litt inspirerande.

Nå er det å orientere seg i sykkelferiemuligheter neste år. Kva med å sykle London-Paris på grønn rute? Håper ein arrangør hiv seg på ideen, sjølv om det er i to land. Vi liker best lukus!

Rundt vatn på Jæren

Vatn er fine ting. Ein av dei turane me ikkje har sykla, er ein tur rundt fire sjøar i Sør-Tyskland. Førebels får me nøye oss med to vatn på Jæren. Både rundt Stokkelandsvatnet og rundt Frøylandsvatnet er det fine turstiar. Kva med ein to-vatn-tur, kanskje utvida med ein tur gjennom Sandvedparken til Sandnes? Ein får park, vatn, skog, landeveg og urbane Bryne og Sandnes!

Stokkelandsvatnet kan ein kome til frå Ganddal, Lundehaugen, Tronsholen eller Bogafjell. Det er til tider mange turgåarar og joggarar der, så ein må tilpasse farten til det. I utløpet mot Ganddal er det masse ender og svaner som kan matast. Frå Ganddal kan ein sykle via Foss-Eikeland og Orstad, heile vegen på sykkelsti eller fortau, til Frøyland og ta runden rundt Frøylandsvatnet. I skogen ved Frøylandsvatnet er det veldig fint og ikkje så mange folk. Klepp- og Timefolk har ikkje heilt oppdaga den perla dei bur ved, ser det ut til.

Trebru over jernbanen på Klepp

På Klepp stasjon har dei spandert ei flott bru over jernbanen. På Tu er det rensedammar, og Bryne er Bryne. Dersom ein syklar rundt, må ein på austsida av vatnet forlate skogen og sykle på sykkelsti.  Til gjengjeld passerer ein Njåskogen og Kverneland.

Runden, inkl ein tur til Sandnes er 35 km, målt på BikeMap. Eg fekk for første gong til å lage eit slikt kart.

Vatne - Hommersåk

Mellom Vatnekrossen og Hommersåk er det 10,2 km samanhengande sykkelsti som vi sykla på i dag. Denne sykkelstien er nokre år gammal, og eg hugsar kor imponert eg var då han blei opna. Ein fin sti, skild frå vegen, mange stader ligg han høgare enn vegen, og med gjerde. I skråningane hadde Vegvesnet (det heitte sikkert det den gong) sådd forskjellige blomar, og ennå er det igjen nokre lupinar her og der etter det. -

Seinare har det kome sykkelbru ved Vatnekrossen frå Austråttsida over rv. 13 mot Vatne og gjort sykkelstien meir tilgjengeleg frå den sida og. Vi observerte på turen at det var måla kvitt rundt hol i stien. Det såg ut til at det skulle gjerast vedlikehaldsarbeid på sykkelstien.

Heilt bra blir det når den planlagde sykkelstamvegen mellom Sandnes og Stavanger kjem. Håper det blir medan eg er i stand til å sykle!

Å skilje sykkel og bil er eit godt trafikksikringstiltak. Når eg tenkjer etter, er det gjort ganske mykje for syklistane. Det er laga sykkelstiar, hovedruter, grøne ruter, under- og overgangar.

Tjensvollkrysset er vel det flottaste, her positivt omtalt, men og mest utskjelte sykkelovergangprosjektet her i distriktet. Eit anna flott byggverk er avslutninga av sykkelstien langs dobbelsporet ved Felleskjøpet i Hillevåg. Men det flottaste byggverket eg har sykla i, er avslutninga av bruene over Donau i Wien, sjå biletet til venstre.

På tur i Sokndal

Sokndal er ein spesiell kommune. Han ligg i Rogaland, men er ein stor kontrast til Nord-Jæren. Når vi i Sandnes-Stavanger-området går for moderne effektivitet, så går Sokndal for cittaslow. Når vi i nord har vide flater, jordbruk og rette, breie vegar, har ein i Sokndal smale fjordar og bratte fjell, fiske, og svingete, smale vegar. På Jæren har ein rive gamle hus (riv raben), i Sokndal har ein teke vare på dei. - Bygda er eit ferieparadis, men eg visste ikkje at det var så fint å sykle der: Den ytre vegen mellom Egersund og Hauge er flott, der han går langs sjøen.

Sykkelturen denne gong starta i sentrum av Hauge i Dalane, først eit kort slag sørover langs rv. 44, deretter til høgre inn Hanebergveien. Idyll med ein gong langs elva, og endå meir idyll er det når ein etter kort tid kjem inn i den gamle hamna Sogndalstrand. I seglskutetida var det ei viktig hamn. Her kan ein gå på kafe, kjøpe kunst, og til og med overnatte. I amfiet er det spel kvar sommar, og det er konsertar.

Vidare kan ein sykle langs sjøen til Rekefjord, atter ein idyll, og ta av mot Egersund på nokså smal og lite trafikkert veg, Nordsjøruta. Mellom Rekefjord og Egersund er det eit strekk med grusveg.Vi snudde før vi kom til den, og sykla tilbake til Hauge, slik at vi fekk ein tur på ca. 2 mil. Flott tur i nydeleg ettersommarver! (Eller haust?)

Brompton sykkel 2

Har prøvd Brompton etter planen, bike+train: Sykla frå heimen til Sandnes på 10 min., la saman sykkelen og tok tog frå Sandnes til Jåttå (og ca. 10 min.), slo opp sykkelen igjen og sykla til Ullandhaug. Var så heldig å møte Al Muliman, som også er i Bromptonklubben, på toget. Han tok meg på guida tur i strøket Jåtten, Hinna, Grannes, Ullandhaug, så eg slapp å leite etter vegen sjølv. Tidsbruk 15 - 20 min. Mål å sleppe å dusje, så vi sykla litt roleg. Det tar ca. 10 min. mindre enn å sykle heile vegen + dusjtid. Dessutan mykje mindre anstrengande.

Brompton sykkel

Brompton er ein type sykkel som kan pakkast saman til ein så liten pakke at sjølv eg kan klare å bære han. Nokre enkle håndgrep, så er han pakka, og like lett å slå opp igjen, det tar mindre enn eitt minutt. Og han veg 11 - 12 kg. (Eitt kilo lettare i titan, men også 400 pund dyrare) "Han der", som har litt vanskar med å gå langt, brukte sykkelen medan vi var i Whitby og seinare i York. Vi frakta han på toget mellom byane,  mellom seta, utan problem. Flyfrakt heim med Widerøe var ikkje vanskeleg, det heller, og sykkelen kom uskada heim. Ei veske tilpassa samanleggbar sykkel var fin å ha når sykkelen skulle sendast. Det fins å få kjøpt.

Eg har tenkt å bruke sykkelen frå heimen til togstasjonen på Sandnes, leggje han saman og ta han med på toget, og så sykle fra stasjonen på Gausel til Ullandhaug, helst så roleg at eg ikkje treng å dusje når eg kjem fram.

De fins mange samanleggbare syklar i England, men ingen eg har sett har vore så liten og lett som Brompton, han har mange fikse finessar. Blant anna kan ein også kjøpe ei veske ein svært enkelt plasserer på eit lite stativ framme, som til og med kan stå på når sykkelen er slått saman. Ein kan kjøpe Brompton hos Syklistenes Landsforening i Noreg. Vi kjøpte vår i butikk i England.

England: Castleton- Whitby (32 km)

Siste del av ruta er i dalen langs elva Esk nedover til havet. Vi fekk ikkje sykla den, eg hadde vore forkjøla eit par dagar, og blei bare verre og verre, så vi betemte oss for å ta toget frå Castleton Moors til endestasjonen Whitby. I turistsesongen gjekk det heile fem tog om dagen! Turen gjekk fram og tilbake over elva som slynga seg nedover i eit grønt, flott landskap. - Og plutseleg dukka vi ut av det grøne og høyrde måkar. Vi var ved kysten, i Whitby. Det hadde vore turistar av typen sportslege vandrarar før på turen, i Whitby var det alle typar, det var mange, og det var spesielt mange hundeeigarar. 

Ein del av den langstrakte stranden var "hundestrand" kor hundane fekk springe fritt. Elles hadde Whitby det meste på eit relativt begrensa område: Lang strand med kabinar til leie, fiskehavn, gamleby, klosterruinar frå 1100, ein bydel frå slutten på 1800-talet då turismen sette i gang, eit skrekkeleg, men heldigvis lite område med speleautomatar, hotel, restaurantar, golfbane, og ein super leikeplass, heilt ny. Og fuglar, som vi blei åtvara imot:

Det er første gongen eg ikkje har sykla alle etappane på ein sykkeltur. Denne gongen gjekk det greit å likevel følge opplegget, toget gjekk direkte same distansen vi skulle sykle, og toga i England tar syklar. Elles kunne vi ha prøvd å bli med kofferttransporten eller fått hjelp av turarrangøren på andre måtar. Vi kunne vel rett og slett ha sett igjen syklane, og latt arrangøren plukke dei opp nest siste stad, sidan vi avslutta syklinga då. 


Denne sykkelturen var av dei meir harde av dei vi har sykla, mest på grunn av det kuperte terrenget og stigninga. Men hadde eg vore frisk, hadde det ikkje vore noko problem å gjennomføre med normal god sykkelform. Turen var karakterisert som demanding. Når vi syklar på kontinentet, vel vi ikkje dei heilt lettaste, med etappar på ca. 4 mil eller mindre på flat mark. Vi vil gjerne ha litt utfordringar, og turen må kunne vare ei stund, men alt med måte.


Andre ruter frå kyst til kyst i England:  C2C 

England: Osmotherley - Castleton 37 km

Jeremy frå Discovery Travel hadde rett: Kvar dag på denne kyst-til-kyst-turen var flott og  forskjellig. Denne dagen sykla vi gjennom mange landsbyar på flatlandet før det igjen bar inn i eit aude område med sauer igjen: North York Moors. North York Moors er ei grøderik lynghei, det meste privat, men med over 1000 miles "public paths". Så også her var det mange vandrarar. Ei hei, er ikkje den nokså flat? Eg trudde det, men tok nok feil. Plutseleg var det ein bakke med 20% helling ned til ein bekk (sjå skiltet på biletet), og så opp på andre sida, like bratt. Over heia og ned Esk Dale går det jernbane til Whitby ved havet, og mange vandrarar tar toget eit stykke for å få nye utgangspunkt for turane sine.

Vi hadde overnatting i The Downe Arms i Castleton, ein landsby som låg på ein åsrygg med flott utsikt på begge sider. Rommet var bra med kjempefin utsikt, men maten var typisk engelsk. Til då hadde vi prøvd å unngå alt smultkokt. Her bestilte vi ein frisk forrett med masse småting som vi kunne plukke: Sopp, løk, reker... trudde vi. Det var feil: Alt var vendt i deig og frityrsteikt. Vi som nesten har vent oss av med å ete feitt her i Noreg, blei stapp mette av bare fire-fem småting (det var godt), og då sto hovedretten igjen. Eg hadde bestilt hamburger. Gjett om det var med haugar med chips? Smelta ost? Bacon? - Eg skrapte ut sjølve hamburgarene og åt kun dei. - Og eg som er oppdradd til å ete opp maten...

Frokost i England er også eit kapittel for seg. På alle overnattingsstader var det tilbod om cooked breakfast, full English. Det vil seie det meste av dette: Bacon, egg, pølser, tomatbønner, blodpudding, steikt sopp, steikt tomat, juice, te eller kaffi + toast. Dessutan kan ein få kornblanding, frukt, yoghurt, syltetøy og smør. Serveringa var i alle variantar, frå sjølvbetening til meny ein kunne bestille frå, og kelner som fylte på. Downe Arms tilbaud sjølvsagt full pakke.

England: Reeth - Osmotherley 56 km

Etter Reeth sykla vi nedover Swaledale til byen Richmond og vidare utover på slettelandet. Det var kjekt å kunne sykle litt på flatt land også, å kunne trø på litt, delvis på større vegar, men mest på gards- og skogsvegar.

Sykkelstiar var det svært lite av på heile denne turen. Ruta tok i bruk småvegar med svært lite trafikk, og bilane som kom tok svært godt hensyn. Desse småvegane følgjer sjølvsagt terrenget, og når terrenget har ei mengd med elver og bekkar (mange heiter beck), så blir det mange elveovergangar. Bruer er ein fin ting, og det var det mange av, men litt spesielt var det også at fleire plassar passerte ein elva ved hjelp av ein "ford", ein vadeplass, som på biletet. Nokre stader var det laga fotgjengarovergang ved sida, som vi bar syklane over, for når det hadde regna, var det ganske stor vassføring over fordane. Tørrare dagar såg vi tørrlagde fordar, til og med midt i landsbyar. 


Vi kjem nær naturen når vi syklar. Ei kjekk oppleving denne dagen var vesle harefrøken i vegkanten. 


Ei anna kjekk oppleving var hotellet: The Three Tuns i Osmotherley, i fleire samanhengande, nyrestaurerte gamle hus.Vi fekk rom med peis, liten gang ut til badet og direkte tilgang til salongen, alt i fin gammal stil. Og restauranten hadde same kvalitet. Kan anbefalast!


Osmotherley er truleg eit navn frå vikingtida: Åsmund sin rydning. Det var elles svært mange -by-namn på turen, kan nemne Swainby, Faceby, Kirkby, Ingleby, Great Buby. Antar by betyr det same som på norsk: Bu, by, bust (gard, bustad), og at i det minste ein del av namna opprinneleg er skandinaviske. Dessutan la vi som sagt merke til at elvene heitte beck, og dalane dale. I York heiter gatene gate, og ei elv heiter Foss. Vi er ikkje dei første nordmenn i dette distriktet, nokon var her for over 1000 år sidan. Dessutan var gamalengelsk eit germansk språk, og kanskje er det også ei forklaring på likskapen. 

England: Appleby - Reeth 53 km

I den grad England har fjellovergangar, er strekningen mellom Appleby og Reeth over Penninene ein av dei. Sjølv om ein bare kjem seg opp på mellom 500 og 600 m.o.h., gir det aude og snaue preget ein viss fjellfølelse, og legg ein til vind og sauer, er fjellfølelsen komplett. Ein mellomting mellom Høgjæren og Hardangervidda, går det an å tenke seg det?

Vi forlot Cumbria og Lake District og kom inn i Yorkshire Dales National Park. 33 miles uten butikk, vi var varsla og hadde med niste frå siste større plass: Kirkby Stephen. Vegen var grei å sykle, men etterkvart forsto eg kvifor vi møtte så få bilar, vegen var skikkeleg smal, og spesielt nedover Swaledale etter fjellovergangen var vegen smal og kanta med solide steingardar (dikes) som gjorde passering vanskeleg.  Dessuten var det svært bratte heng, 20% opp eller ned fleire plassar. Litt stress å sykle, til og med nedover.

Det gjekk nesten for fort nedover gjennom dei pittoreske småstadane Keld (også namn på finare flaskevatn i England), Thwaite, Muker, Gunnerside og Low Row til Reeth,  kor vi tok inn på The Buck Hotel, som nok i våre auge var meir ein koseleg pub enn eit hotell.  Truleg på grunn av turismen er desse fjellbygdene tekne godt vare på.

Engelskmenn er flinke med stein. I Cumbria og øvre Yorkshire bruker dei stein til det meste: Hus, tak, gjerde. Biletet viser eit parti ca. frå Keld i Swaledale som viser det flotte systemet med åkrar avgrensa av steingjerder, og med ei høyløe av stein på kvar åker. Amatørteori: Å oppbevare høy i løa på åkeren er lettare enn å frakte det heim til garden, For alle husa som folk bur i ligg i oppi lia.

Lenger nede på flatlandet blir steingjerdene avløyst av hekkar.

England: Keswick - Appleby 60 km

Denne dagen vurderte vi som ein av dei hardaste dagane, 60 km i eit terreng som ordet kupert er for svakt til. Dessutan var nok ruta lagd slik at vi skulle få med oss mest mogleg utsikt, etterkvart oppdaga vi at dersom vi såg ein bratt bakke på avstand, så viste det seg at vi skulle opp den. Men vi var flinke: Vi sykla langsomt, vi tok mange pausar og passa på å ete og å drikke nok. Andre dag på ein sykkeltur er ofte litt spesiell, og då dagen var slutt hadde vi løre mår (møre lår). Heldigvis fekk vi rom i andre etasje på Tufton Arms Hotel i Appleby, så vi klarte å kome oss opp. Dette hotellet var også gammalt og fint med god restaurant, og Appleby var ein liten, søt by.

Ulike turoperatørar har valt ulike måtar å vise ruta på: Merking, kartkopiar, eigne kartbøker (som langs Donau). Discovery Travel ga oss ei bunke med gode kart kor dei hadde streka opp ruta med rosa transparent tusj, samtidig med ein god beskrivelse. Dette fungerte utmerka, vi var aldri i tvil om vegen, slik vi kan vere når vi mistar ei pil eller to i ei merking. Så då må ein heller dra på sju store kart, og brette litt. Eit råd: Sjekk om alle kart er med! Vi mangla eitt, men reserveløysinga vår fungerte saman med beskrivinga. Eit anna råd: Les deg gjennom løypa på forhånd.

England: Whitehaven - Keswick

Whitehaven (The Chase Hotel) på Englands vestkyst viste seg frå si mest vestkystaktige side den kvelden vi kom: Ganske vått, regn og vind. Heldigvis hadde vi investert i nye gore-tex-bukser som kompletterte regnutstyret vårt, vi stålsette oss, og tenkte på at vi skulle nok klare ei veke med sykling i regn. Men før vi kom i gang, hadde regnet gitt seg, og slik blei det heile turen: Regnet trua, men det regna ikkje på oss nokon gong. Likevel: Sykling i England inneber nok fare for regn. Vi møtte ei australsk dame som hadde gått same vegen me sykla, ho hadde til då hatt to fine dagar av ti.

Ruta første dag var Whitehaven - Ennerdale - Loweswater - Keswick. Ca. 58 km. i krevjande terreng, aldri flatt, opp eller ned heile tida, og mest opp, sidan vi starta på havnivå. Området heiter Lake District, og det stemmer at det er mange sjøar. Nydeleg, og eit paradis for vandrarar. Vi hadde ei forestilling om at det var eit aude naturområde, slik som ein finn mange av i Noreg. Det var ikkje akkurat tett befolka, men heller ikkje så langt mellom landsbyane, og sauer og sauegarder var det overalt.

Keswick var fin, og større enn me hadde tenkt, butikkane tydeleg prega av vandreturisme. Men det var også mykje å finne på på kviledagar. Vi budde på Crow Park Hotel, type gammeldags og har vore flott. Eit lite sykkelproblem blei fint fiksa av ein kjekk ung mann på Keswick bike, øyeblikkelig, med god forklaring dersom same problem skulle oppstå seinare, og gratis! Hurra for engelsk hjelpsomhet.

Finnøyrunden

Vil ein sleppe å sykle fram og tilbake, er Finnøy staden for sykling i runde, 3 mil. Finnøyrunden er skilta, kanskje ikkje så vanskeleg å finne vegen, men kjekt likevel. Vi sykla der før Finnfast var opna, og då var det svært lite trafikk. Antar det er litt meir bilar i dag, men ikkje så mykje gjennomgangstrafikk.

Finnøy har mykje historie. Hesby kyrkje frå 11- eller 1200-talet, ei kvit, stilfull steinkyrkje. Kyrkja er bygd på eigendommen til Hesby som var eit gamalt hovdingsete, og Ogmund Finnson frå Hesby var drottsete i Noreg på 1300-talet.  Sølvsmeden Folke Helle lagar produkt i sølv og tinn med utgangspunkt i seglet til Finnson.

Elles er det mykje jordbruk, fint og grønt, og Finnøy er stor produsent av tomatar. Meieriet på Finnøy er lagt ned, men lokala er i bruk som undervisningslokale for Rygjabø vidaregåande skole. Skolen sel fisk og kråkeboller frå eige oppdrett. På Kaihuset på Judaberg kan ein kjøpa mat, men bare på vekedagar, søndag er det best med niste.

Rennesøy

Øyane nord for Stavanger er fine å sykle på: Rennesøy, Finnøy og Stjernarøyane. Dei to første er nå landfaste med undersjøiske tunnelar, til Stjernarøyane må ein kome sjøvegen.

I dag har vi prøvd Rennesøy. Det er bare 4 mil å kjøre frå Austrått til Vikevåg. Derfrå er det fin gammal bygdeveg til Sørbø (Sørbøveien) parallelt med E39 til nordvestre del av øya, og i motsatt retning, veg til Østhusvik (Østhusvikveien) på austre del av øya. Dei kan setja namn på vegane, karane der på øya!

Planen var å sykle først mot vest, så tilbake forbi Vikevåg mot aust, kjøpe middag på Fjordbris hotell i Østhusvik, og sykle tilbake til Vikevåg og kjøre heim. Det gjekk ikkje heilt slik.

Det starta fint.  Å finne vegen er ikkje noko problem, det er ikkje så mange val. Det var ikkje bilfritt på Sørbøveien, men på to timar møtte me 14 bilar (7 sølvbilar, 6 mørke bilar og 1 melkebil - Q), det kan me akseptere. Opplevinga er først og fremst nydeleg natur ein fin sommardag med blå sjø, blå himmel og grøn øy.

Men det er meir å oppleve: Sørbø kyrkje frå 1130 (1140?) var open. Flott kyrkje i mur! Biletet her er av glassmåleriet ved alteret i kyrkja. Nørevågen er ei lun hamn med feriehus, der tok vi kaffipause, sjå bilete. Låder ei anna hamn, ikkje fullt så lun, men ennå brukt av fiskebåtar. Det er turstiar fleire stader, på Reianes, Bøheia og søraust frå Vikevåg.

Dessutan går dyr på beite overalt. Det betyr mange ferister (sei øø når du syklar over, det blir øh-øh-øh) og eit snaubeita kulturlandskap. Det er fint. Det er ennå tidleg på året, vi såg mange lam, kalvar og til og med shetlandsponniføl. Idyll.

Idyllen blei broten av eit skrekkeleg girbråk. Rolf sin sykkel skar tenner før det blei stilt. Giret var knekt,  sykkelen blei til sparkesykkel! Anna og eg måtte frese tilbake og henta bilen, og turen enda med at vi henta Rolf ved Sørbø kyrkje. Vi reiste heim og tok middag heime. Turen Vikevåg - Låder t/r tok 1 time og 50 min. inkl. pause. Vi hadde nok klart den andre delen av turen til Østhusvik også. Men det får bli ein annan gong, Fjordbris!

Coast to coast in England

Turen frå Whitehaven på vestkysten til Whitby på austkysten av nordlege del av England er 178 miles lang og skal ta sju dagar. Vi kjem til å sykle gjennom Lake District, Yorkshire Dales og North York Moors National Parks, mykje natur. Med hjartet på rette staden og Sykehuset i Aidensfield er spela inn i området. Terrenget er kupert, og turen er "quite demanding". Men me er van med bakkar, så det skal nok gå. Bortsett frå Whitehaven og Whitby, er det små stader me skal overnatte på: Keswick, Appleby, Reeth, Osmotherley, Castleton. Alle stader med nokre få tusen innbyggjarar. Området har eit nettverk av sykkel- og vandreruter, og dette blir først og fremst ei naturoppleving med skiftande landskap.

Langs dobbelsporet Sandnes - Stavanger

Vi prøvde i dag for første gong den nye gang- og sykkelvegen langs dobbelsporet frå Lura til Hillevåg (tur- retur, måtte bare sykle begge retningane). Det var sol og fint ver, og turen var bare fantastisk. Tenk at vi har slike perler her vi bur. Folk vi møtte bare smilte, i dag var det plass til både syklistar og fotgjengarar. Å byggje ein slik veg, som gir alle tilgang til å gå eller sykle sjøen, er ein flott ting. Eg reknar med at asfalt kjem på det som ennå er grus og at det blir skilta betre etterkvart. Men... blir det samanhengande turveg til Sandnes sentrum? Det hadde vore stort!

Donau: Esztergom - Budapest

Sjarmøretappen inn til Budapest. 
Sykla 62 km + tog 22 km

Vi forlot klosteret og basilikaen(bilete) i Esztergom i fin stil, gjennom mange kilometer gjennom park, litt ut på ein lite trafikkert veg, for så å ta ferja (sjå bilete) over til venstresida av Donau igjen til Szob. Men denne gongen var venstresida også i Ungarn.

Kjekke stadnamn: Szob, Vác, Göd, Kocs, Ács og Pecs (det siste er i austre Ungarn) - var det herfrå dei kom dei som kalla ein stad på Høle for Ims?

Men det fins også lange namn i Ungarn. I nærleiken av Györ heiter stader Györság, Györújbarát,  Györújfalu og Györzabadhégy, langs Donau (Duna i Ungarn) finn i Dunakiliti, Dunaremete og Dunasziget. Min teori er at på same måten som ein seier Frankfurt am Main og Stoke on Trent, plasserer ein stadene geografisk ved byen eller elva dei ligg ved ved å henge på eit prefiks. Masonmagyarovar er og eit namn: Mason er ei elv byen ligg ved, Ovar er ei borg i byen, og Magyar? Ungarn? Ungarsk er eit kasusspråk, og i kasusspråk heng ein bestemmingar på orda. Eg skal sjekke denne teorien!

Nedover venstre side av Donau er det bare fryd å sykle: Heilt super sykkelsti, markert med gul stripe på begge sider. Kvar gong han kryssar ein veg, stor eller liten, er det tydeleg merking. Kvar gong ein må dele sykkelstien med fotgjengarar, og det er sjeldan, er det også merka.

Landsbyane ligg tett, naturen er vakker, slettelandet er avløyst av ein dal, og Donau svingar 90 grader sørover. Vi syklar "yttersvingen", og finn etterkvart ut at vi skal følgje rådet om å ta tog eller båt siste strekket til Budapest, det hadde blitt langt elles, og regnet truar.  Det blir toget. Båten går ein gong til dagen,  toget går kvart kvarter. Fordelen med hyppige avgangar oppveg problema med billettkjøp på utanlandsk og strabasiøst slit på stasjonane med trapper ned og opp for å kome til rett spor, i tillegg til  fire bratte trapper opp i togkupeen med sykkel, sykkeltasker og hjelm dinglande. Her er det ikkje mykje universell utforming, nei.

Også i Budapest er det fine, gulmala sykkelstriper langs Donau. Men det er meir folksomt, turistar går og dinglar i vegen, og farten må haldast nede av den grunn. Flamencohotellet vårt låg litt utanfor det mest sentrale strøket, men etterkvart var vi blitt så flinke på "ungarsk" at vi fekk spurt oss fram (Folk er veldig hjelpsame). - Og igjen var det eit verkeleg luksushotell vi var plasserte i, pengane våre rakk langt, konstaterte vi igjen.

Middag i Budapest etter anbefaling på Sir Lancelot, middelalderrestaurant med heilt spesiell atmosfære og stoore porsjonar.Vi har ete godt heile vegen på turen, særleg i Ungarn. Undervegs har det blitt lunsj på enkle serveringsstader i landsbyane. Kålsuppe var godt det, sjå biletet. På dei gode restaurantane hadde dei utsøkt mat av alle typar, mykje kjøtt, og store porsjonar.

Så var også denne turen over. Det var kjennskap til sykkelrutene langs Donau som sette i gang turistsyklinga vår for seks år sidan, og endeleg har vi prøvd Donau!

Donau: Tata - Komarom - Esztergom

På første del av turen fraå Tata var det anbefalt å bruke tog. Interessant å kjøpe togbillett når du ikkje kan språket, og ekspeditøren bare kan ungarsk. Ved hjelp av tegn og fakter fekk eg kjøpt billettar for to personar og to syklar frå Tata til Komarom, fått to alternative avgangstider og kva spor toget gjekk frå. Og det er billig på jernbanen i Ungarn, ca NOK 30 for strekket på 20 km for alt. Vi måtte hale syklane opp og ned brua over jernbanen for å kome til rett spor, og heis, kva er det?  Men er vi spreke, så er vi  spreke!

I Komarom sykla vi raskt over til Sloavkia, venstresida av Donau var anbefalt denne dagen fordi det var fredeleg og lite trafikk. Eg valde i tillegg alternativet på grus. Det var ikkje bare grus, men ogsaa singel og sorpe på grunn av regnet dagen før, men ikkje like populært hos alle! Det gjekk seint, men det var vakker natur, nydelege blomar og fred og ro! Kva er gale daa? Dessutan passerte vi romerske ruinar i Kelemantia, romarane var her før oss, sjå bilete.

Men kanskje det hadde vore betre å bruke vegen, det var ikkje saa stor trafikk paa denne sida av elva. Då vi kom inn på hovudruta blei underlaget paa Donaudiket fastare, og til slutt sykla vi paa veg. Hadde det ikkje vore for toreveret og regnetvi fekk over oss, hadde det vore ein super dag. Men vi hadde ikkje fullt regnutstyr med oss i sekken, det låg i kofferten, og var ganske våte daa vi endeleg kryssa grensa til Ungarn igjen og fann vaar plass i herberget i Esztergom. Hotellet vaart var ein del av klosteret Szent Adalbert, ganske diskret plassert, og ikkje saa lett aa finne i regnet.

Vi saag byen lenge paa grunn av den enorme basilikaen plassert paa ein bakketopp over byen. Ganske flott! Ungarn blei kristna like seint som Norge, paa 1000-talet, og Esztergom spela ein viktig rolle i landet daa.

Sykla ca. 60 km, inkl vegen fraa hotellet i Tata til jernbanen. Lengdene stemmer ikkje med reisebeskrivingane, fordi vi vel alternative ruter.

Donau: Györ - Tata

  

Ei av dei store utfordringane når ein syklar tur på eiga hånd, er å finne vegen ut og inn av byar. Inn i Györ gjekk det strålande, sykkelvegen gjekk rett fram til hotellet, og var tydeleg merka på kartet. Men ut av byen neste dag sleit vi. Å lese vegbeskrivelsar på dårleg engelsk medan ein syklar kan vere utfordrande, vi tok feil i ei rundkjøring og vi fekk oss nokre ekstra kilometer før vi fann rette vegen ut.

Etappen mellom Györ og Tata hadde både positive og negative sider: Idylliske landsbyar, hus med sirlege kjøkkenhagar, men også lange strekk på bilveg. Totalt er ikkje sykkelvegnettet i Ungarn like godt utbygd som i Tyskland og Østerrike, det kan vi nok slå fast. Hovudruta var også skilta frå Györ til Komarom, ikkje til Tata. Men vi forsto kvifor vår operatør hadde valt Tata, trass i at vi måtte sykle på bilveg:

Tata er ein nydeleg, liten by ved ein sjø. Ei gammal borg i eine enden, fleire hotell og flotte hus, skog. Folk som padla på sjøen, spaserte og jogga. Vi sykla og sykla gjennom skogen på leit etter hotellet, trudde vi hadde sykla feil, men fann til slutt Hotel Gottwald etter nesten 3 km. Det var lønn for strevet: Flott hotell, god service og god mat. Og meget god vin. Ungarsk vin er utmerka, også kvitvinen. Vi oppdaga mange viner som dei kalla cuvée. Fekk forklaring på det: Cuvée er namnet på vin blanda av fleire druesortar (Cuvée kjem av tank, vin på tank). Pannonhalma cuvée, var for eksempel ein svært god vin, god nok til fødselsdagen min, som blei feira med eit godt måltid i Tata. - Alle restaurantar vi var på hadde bare ungarsk vin, svært mange hadde også eigen husvin, med eige merke. Ikkje nokon simpel vin, men god vin som dei kjøpte direkte frå vinbonden etter nøye utprøving.

Strekket mellom Györ og Tata blei 71 km, inkl. feilsykling ut av Györ og vegen gjennom skogen til Hotel Gottwald. Om ettermiddagen sykla vi 9 km sightseeing. Måtte jo få med oss litt!!

Donau: Masonmagyarovar - Györ

Ungarn. Eg tar tilbake det eg sa om holete landevegar. Mellom Masonmagyrovar og Györ sykla vi bare på sykkelsti, heilt flott, og takka vere ein kroatisk syklist som tok oss igjen og ga gode råd. Han anbefalte oss å ta alternativ rute, den nye, som han sa, og det var lurt, som sagt var det ei rein sykkelstirute. Vi rulla inn i Györ i god form, tidleg paa dagen, og hadde deilig lunsj paa La mareda før vi tok inn paa Hotel Raba (fekk suite).

Om ruta: Vi tar Donaurute 6,  Ungarsk rapsodi. Når vår rute folgjer den offisielle Donau Radweg, er den veldig godt skilta, men av og til har løypa vår ein annan vri, då er det å følgje kartet. Til forskjell frå tidlegare turar, er det ikkje eiga skilting for vår reise, her er det offisiell Donau Radweg 6 som blir brukt, og det er trykt opp ferdige kartbøker for dei ulike etappane langs elva. Dermed slepp operatøren Rad & Reisen å bekymre seg for merking, men det betyr og at dei heller ikkje kjenner løypa så godt. For eksempel burde dei gitt råd om å velje den alternative ruta som vi tok (er vist som alternativ i kartboka).

Naar vi stadig har rapportar frå Norge om kaldt ver, er det ein fest å sitje ute og ete middag om kvelden, igjen på La mareda på grunn av kvaliteten på maten, og etterpå vandre heim gjennom gamlebyen i  Györ, sjå bilete over.

Donau: Bad Deutsch-Altenburg til Masonmagyarovar via Bratislava

67 km gjennom tre land: Østerrike, Slovakia og Ungarn. Nedlagde grensestasjonar, ei grense såg me ikkje, og me lurte på kva alle tollarane og grensevaktene gjer nå! Vi skifta frå supre sykkelstiar i Ősterrike til greie sykkelvegar i Slovakia til holete landevegar med biltrafikk i Ungarn (faa bilar, men dei kjőrte fort). Litt av kvart altså.

Bratislava hadde fortent meir enn den timen me brukte der. Noen som starta parallelt med oss, hadde ekstra natt der, sikkert bra, byen saag flott ut. Vi hadde ogsaa deilig sommarver der, samtidig med at vi fekk melding frå Norge om skraping av bilruter, null grader og nordavind.

Denne dagen var vi flinke til aa halde laagt tempo og hadde mange pausar, men paafyll av mat og drikke. Det var lurt, vi blei ikkje saa utmatta, og var i fin form daa me rulla inn paa kurbadhotellet Thermalhotel i Masonmagyarovar. Daa me kom inn, gjekk gjennomsnittalderen paa gjestene der betydeleg ned. Det seier litt. Me tok ikkje for oss av tilboda, massasje, kurbad eller forstørring/ forminsking av det meste. Men hotellet var flott, store rom, luftige gangar, fint og byen ogsaa fin (liten by). - Prisnivået i Ungarn er så lågt at vi med sterk norsk krone har råd til ganske bra luksus.